Zabawy wspierające naukę języka angielskiego na poziomie przedszkolnym

Znajomość języków obcych w ówczesnym świece stanowi umiejętność coraz bardziej docenianą lub teżwręcz wymaganą w wielu aspektach życia człowieka. Jednym z języków, który uznawany jest za dominujący i uniwersalny w kontekście światowej komunikacji jest język angielski. Mając to na uwadze niezwykle ważne jest, aby zapewnić dzieciom warunki do obcowania z językiem obcym oraz organizować sytuacje stymulujące nabywanie kompetencji językowych w sposób naturalny i przyjemny, na przykład podczas zabawy.

Proces akwizycji języka ojczystego, a więc jego przyswajania, rozpoczyna się od pierwszych chwil życia dziecka. Według teorii lingwistycznych nie ma podziału na języki łatwe i trudne. Dziecko od urodzenia wyposażone jest w instynktowną zdolność językową (LAD – Language Acquisition Device) do przyswajania i budowania kompetencji swojego języka ojczystego bazując tylko na otrzymywanych jego próbkach. Oznacza to, że bez udziału świadomego procesu uczenia się komponentów kompetencji lingwistycznych takich jak m.in. gramatyka, leksyka, semantyka i inne, dziecko nabywa je nieświadomie podczas naturalnego obcowania z językiem.

Należy zaznaczyć, że akwizycja może dotyczyć więcej niż jednego języka jednocześnie. Dziecko wychowujące się w rodzinach dwujęzycznych nabywa jednocześnie komponenty lingwistyczne obu języków, a zatem jest na najlepszej drodze aby władać nimi płynnie bez analizowania ich zasad – będzie osobą bilingualną- oczywiście zakładając, że obcowanie z jednym z języków nie zostanie przerwane lub znacząco ograniczone.

Mając na uwadze tak niezwykłe umiejętności ludzkiego mózgu a w szczególności jego niezwykłą chłonność na wczesnym etapie życia należy umożliwić dzieciom rozwijanie kompetencji językowych, w tym przyswajanie języka obcego już od najmłodszych lat.

Rola zabawy w procesie nauczania i uczenia się ma kluczowe znaczenie. Dzięki niej dzieci tworzą pozytywne skojarzenia z aktywnościami proponowanymi przez nauczyciela, odczuwają radość i zainteresowanie. Przyswajają sobie różne zwroty, polecenia, słowa i inne struktury w sposób nieświadomy i mimowolny. Dlatego też ważne jest, aby zabawy i aktywności były różnorodne, dostosowane do możliwości percepcyjnych i poznawczych dzieci.

Jedną z nieodzownych metod wykorzystywanych w nauczaniu języka angielskiego jest TPR (Total Physical Response), a więc wielozmysłowe poznawanie prezentowanych pojęć. Duże znaczenie ma tu ruch w powiązaniu z mową, osłuchiwaniem się, wizualnym zapamiętywaniem danego wyrażenia czy słowa. Jest wiele propozycji, zabaw, aktywności urozmaicających proces przyswajania języka angielskiego przez dzieci. Poniżej przedstawione zostały niektóre z nich, aby wesprzeć nauczycieli w organizowaniu ciekawych i angażujących dzieci anglojęzycznych sytuacji edukacyjnych.

  • Praktyczne wskazówki
  • Przygotowując się do sytuacji edukacyjnej w języku angielskim należy upewnić się, że jest się pewnym prawidłowej wymowy wprowadzanych i utrwalanych pojęć. Trzeba zdawać sobie sprawę z konsekwencji, często nieodwracalnych, jakie mogą się pojawić przez zakodowanie dziecku błędnej wymowy. Może to prowadzić do fosylizacji (ang. fossilisation). Mówi się wtedy o „skamieniałości” a więc błędnie utrwalonej formy (leksykalnej, gramatycznej lub dotyczącej innej sfery lingwistycznej), której skorygowanie może być bardzo trudne lub wręcz niemożliwe, nawet w dorosłym życiu.
  • Na początku każdej sytuacji edukacyjnej warto jest powtórzyć słownictwo wskazując przedmioty lub ilustracje na kartach obrazkowych wraz z dziećmi. Rozkładamy wtedy przed dziećmi karty/przedmioty i wraz z nimi powtarzamy dane słownictwo. Dla urozmaicenia możemy raz mówić je cicho a raz głośno, wysokim tonem głosu
    i niskim. Dzieci dołączą się do zabawy.
  • Każde pojęcie przedstawiamy dzieciom w formie ruchowej. Jeśli tematyka dotyczy zwierząt będą to typowe dla nich ruchy, zabawki – sposób zabawy nimi, produkty spożywcze – sposób, w jaki je jemy, itd.
  • Każdorazowo przy prezentowaniu kart obrazkowych (czy to przy wprowadzeniu słownictwa czy też podczas kolejnych sytuacji edukacyjnych) mówimy wraz z dziećmi nazwy pojęć.

 

  • Wybrane zabawy z wykorzystaniem kart obrazkowych i pacynki
  1. „What’s missing?” – Czego brakuje?

Rozkładamy wszystkie karty przed dziećmi. Warto powtórzyć nazwy pojęć znajdujących się na nich. Następnie prosimy dzieci o zamknięcie oczu – „Close your eyes” i zabieramy jedną z kart. Mówimy „Open your eyes”, a gdy dzieci wykonają polecenie pytamy „What’s missing?”. Dzieci przypatrują się kartom i próbują podać anglojęzyczną nazwę brakującego pojęcia.

"Who’s got it?” – Kto to ma?

Karty z wybranym słownictwem rozdajemy dzieciom (robimy tyle powtórzeń, aż wszystkie dzieci wezmą udział). Prosimy, aby trzymały je obrazkami do pozostałych osób. Nauczyciel pyta: „Who’s got…..” dokańczając zdanie jednym z utrwalanych słów. Zadaniem dzieci jest powiedzieć imię osoby, która trzyma odpowiednią kartę.

"Memory training” – Trening pamięci

Rozkładamy karty przed dziećmi w zwykłej kolejności. Mówimy „Shuffle, shuffle” i mieszamy je układając w przypadkowej kolejności. Dajemy dzieciom chwilę na przyjrzenie się. Powtarzamy słowa w nowej kolejności. Następnie zaczynamy od początku, ale tym razem po wypowiedzeniu (i powtórzeniu przez dzieci) ostatniego pojęcia odwracamy kartę, zakrywając obrazek. Zaczynamy od początku – tym razem dzieci samodzielnie podają nazwę ostatniej (zakrytej) karty a nauczyciel zakrywa przedostatnią kartę. Gra trwa aż zakryjemy wszystkie karty a dzieci podadzą nazwy wszystkich pojęć samodzielnie. Na końcu odkrywamy karty i sprawdzamy czy kolejność się zgadzała i wszyscy bijemy brawo.

„Put a puppet on a…” – Połóż pacynkę na….

Zabawa ta jest bardzo przydatna przy powtórce np. dwóch lub trzech wcześniejszych grup tematycznych. Rozkładamy kary tworząc duże koło wewnątrz koła, które utworzyły dzieci. Zachęcamy, aby dzieci podawały nazwy wszystkich rozkładanych obrazków. Jeśli mają problem – podpowiadamy. Wybieramy jedną osobę i wręczamy jej pacynkę (może to być inny wybrany przez nauczyciela przedmiot). Zachęcamy, aby wstało „Stand up, please” i zapraszamy do środka koła „Stand inthe middle of the circle”. Następnie podaje polecenie „Put a puppet on a …..” – wstawiamy nazwę wybranego obrazka. Zadaniem dziecka jest położyć pacynkę na danej karcie. Wyznaczamy kolejne dziecko i zabawa się powtarza aż każdy będzie miał możliwość wzięcia w niej udziału (jeśli nauczyciel posiada wystarczające umiejętności może wytłumaczyć dzieciom zasady zabawy w języku angielskim posiłkując się bogatą gestykulacją, aby dzieci miały szansę zrozumienia na czym polega ta aktywność). Po kilku powtórzeniach dzieci będą pamiętały informację, która kryje się za gestykulacją i ta przestanie być potrzebna.

"Fly swatters wars” – Wojny łapkowe

Zabawa z wykorzystaniem łapek na muchy. Rozkładamy w rozsypce karty ze słownictwem, które chcemy powtórzyć. Wręczamy łapki dzieciom siedzącym po dwóch stronach nauczyciela. Będą oni później podawać je kolejnym osobom. Mówimy dzieciom „Find….” (Znajdź….) – zadaniem dzieci jest jak najszybsze znalezienie odpowiedniej karty i lekkie pacnięcie jej łapką. Para odszukuje w ten sposób 3 lub 4 pojęcia i następuje przekazanie pacek kolejnym osobom. Przy przekazaniu łapek można użyć zwrotu „Pass the swatter, please.”

„Fish me…” – Złów dla mnie….

Przygotowujemy małe karteczki (jak do gry w memory) z wybranym słownictwem w dwóch kopiach. Przypinamy do każdej zszywacz. Rozkładamy karty w rozsypce na dywanie. Wręczamy zabawkową wędkę jednej osobie (można zrobić zabawę w wersji dla dwóch osób jednocześnie). Wydajemy polecenie „Fish me….” podając nazwę wybranego pojęcia. Dziecko odszukuje je i próbuje „złowić” kartę na wędkę i podaje ją nauczycielowi. Następnie przekazuje wędkę kolejnej osobie.

"Stop and do the action” – Zatrzymaj się i pokaż

Włączamy dowolną piosenkę w języku angielskim (może być związana z omawianą tematyką). Gdy muzyka gra dzieci tańczą swobodnie po dywanie. Na zatrzymanie piosenki dzieci patrzą na kartę, którą pokazuje nauczyciel. Podejmują próbę podania nazwy obrazka i zaprezentowanie pojęcia ruchem (ruch umówiony przy pierwszym wprowadzaniu pojęć).

„What number is….?” – Jaki numer ma…. + wariacje

Do tej zabawy poza kartami z wybranymi pojęciami potrzebne będą karty z numerami (tyle ile kart obrazkowych). Rozkładamy karty z pojęciami a nad nimi karty z numerami. (przy rozkładaniu kart zawsze powtarzamy dane słownictwo) W starszym grupach nie muszą być po kolei. Zadajemy pytanie „What numer is….?” (Jaki numer ma…). Możemy odwrócić zabawę i zapytać „What is numer one/two…? (Co jest numerem jeden/dwa itd. ?) Zabawę można powtórzyć zmieniając ułożenie kart.

„Touch….” – Dotknij ….. (zabawa z elementem biegu do celu)

Dzieci stają w rzędzie po jednej stronie sali a nauczyciel rozkłada karty obrazkowe po drugiej. Zadaniem każdego z dziecka będzie pobiec i dotknąć karty, którą wskazał nauczyciel oraz wrócić na swoje miejsce. Nauczyciel kieruje polecenie do jednego dziecka na raz, np. „Michał, touch a plane.”

„My favourite…..is……” – Mój ulubiony ……..to……..

Zabawę można modyfikować w zależności od omawianego słownictwa. Nauczyciel wręcza jednej osobie pacynkę (lub inny przedmiot np. piłka) i włącza piosenkę. W trakcie jej trwania dzieci podają sobie pacynkę w kole. Na zatrzymanie muzyki dziecko, które jako ostatnie otrzymało pacynkę powtarza na nauczycielem zdanie np. „My favourite toy is…..” – dziecko samo kończy zdanie dodając nazwę zabawki. Dla podpowiedzi na podłodze rozłożone są karty obrazkowe z utrwalanym słownictwem. Zabaw trwa aż wszystkie dzieci będą mogły się wypowiedzieć.

 

Zabawy inne

„Chinese whispers” – Głuchy telefon

Zasady zabawy są takie same jak w polskiej wersji. Wskazane dziecko wybiera słowo w języku angielskim i szepce je koleżance lub koledze na ucho. Słowo wędruje w kole a ostatnia osoba, która je otrzyma mówi je na głos. Dziecko, które wymyślało hasło wskazuje kolejną osobę do kontynuowania zabawy.

„Who stole the cookies from the cookie jar?” – Kto zabrał ciasta ze słoika?

Zabawa z rymowanką.

Wszyscy razem mówią “Who stole the cookies from the cookie jar?” – nauczyciel wskazuje jedną osobę.

„Borys stole the cookies from the cookie jar!”

Dziecko odpowiada : “Who? Me?” (Kto? Ja?)

Wszyscy pokazując na mówiące dziecko „Yes! You!” (Tak! Ty!)

Dziecko : „Not me.” (Nie ja.)

Wszyscy rozkładając ręce: „Then who?” (Więc kto?)

Wszyscy : „Who stole the cookies from the cookie jar?”

Borys wybiera kolejną osobę i zabawa się powtarza.

Clever fox” – Sprytny lisek – zainspirowane zabawą „Chodzi lisek koło drogi”

Zasady takie jak w zabawie „Chodzi lisek koło drogi”.

„There’s a fox on the road

He is walking on and on

Who will catch the clever fox

Let us see

One, two, three”autor mgr Katarzyna Kozłowska

„Spider’s catching” – Pająk łapie

Nauczyciel włącza muzykę, podczas której dzieci swobodnie tańczą w sali. Na pauzę w muzyce nauczyciel woła „Spider’s catching!” (Pająk łapie), dzieci zatrzymują się
i starają nie poruszyć. Jeśli komuś się nie uda wytrzymać w bezruchu nauczyciel mówi „Ola! Eaten” (Zjedzona) i dana osoba siada w wyznaczonym miejscu. Wygrywają te osoby, które zostaną w grze, gdy piosenka się skończy.

„Find something….” – Znajdź coś…..

Zabawa przydatna szczególnie przy wprowadzaniu i utrwalaniu kolorów. Nauczyciel mówi „Find something blue”, a dzięki rozpraszają się po sali szukając czegoś w kolorze niebieskim. Jeśli są to zajęcia początkowe i wiemy, że dzieci jeszcze nie znają dobrze anglojęzycznych nazw kolorów możemy pomóc im pokazując odpowiednią kartę obrazkową.

„I see something……” – Widzę coś…..

Zabawa może odnosić się do przedmiotów z najbliższego otoczenia lub ilustracji na kartach obrazkowych. Do przeprowadzenia tej zabawy trzeba przemyśleć sposób opisywania danego przedmiotu. Zadaniem dzieci jest podanie anglojęzycznej nazwy opisywanego przedmiotu. Przykładowy opis (włączamy do niego bogatą gestykulację): „It’s big and long. It’ green and has got sharp teeth” – „It’s a crocodile”

I see someone who is wearing…..” – Widzę kogoś, kto ma na sobie….

Zabawa przydatna przy tematyce związanej z ubraniami. Wskazujemy najbardziej charakterystyczne części garderoby dzieci. Przykładowo: „I see someone who is wearing a red t-shirt with a car”. Zadaniem dzieci jest powiedzieć imię opisywanej osoby. Zabawa trwa aż każde dziecko zostanie opisane i wskazane przez pozostałych.

Charades” – Kalambury

Odnosząc się do informacji podanej w poprzednim punkcie należy przypomnieć, iż przy wprowadzaniu i utrwalaniu słownictwa łączymy słowo z jego reprezentacją ruchową. Posiłkujemy się tymi aktywnościami każdorazowo podczas sytuacji edukacyjnych w języku angielskim. Zasady gry są takie same jak w polskiej wersji. Karty rozkładamy na dywanie dla podpowiedzi. Jedna osoba pokazuje ruchem, ale bez dźwięków dane pojęcie. Kto odgadnie ten pokazuje, jako następny.

„My mummy – my baby” – “Moja mamusia – mój dzidziuś”

Zabawa proponowana przy tematyce o członkach rodziny. Dzieci dobierają się w pary,jedna osoba będzie mamą a druga dzieckiem. Podczas trwania piosenki dzieci rozpraszają się po sali. Na pauzę w melodii dzieci odszukują swoją parę witając się słowami „Mummy!” „Baby!”. Po kilku turach następuje zmiana. Osoba, która była mamą jest od tej pory dzieckiem i odwrotnie.

„Hello to….” – Cześć…… + wariacje

Zabawa z pacynką lub innym przedmiotem, którym można bezpiecznie rzucić. Wariant gry można dostosować do omawianego słownictwa, pory roku, zbliżających się świąt itp. Dziecko trzyma pacynkę i mówi „Hello to Michalina” i rzuca do wskazanej osoby. Teraz Michalina mówi „Hello to ….” podającimię osoby, z którą chce się przywitać. Zabawa trwa aż każdy rzuci pacynką – ostatnia osoba rzuca do nauczyciela. Inne proponowane warianty zabawy:

  • Have a nice day ……(imię) – miłego dnia
  • Kisses to….. – całusy dla
  • Merry Christmas to …… - wesołych świąt Bożego Narodzenia…….
  • Happy Easter to ……….- wesołych świąt wielkanocnych
  • Happy Halloween………. – wesołego Halloween
  • I throw to…… - rzucam do…..

„Slow and fast” – wolno i szybko

Wprowadzając słownictwo i ruchową reprezentację pojęć można pobawić się w wolne i szybkie ich pokazywanie. Najpierw pokazujemy pojęcia w sposób normalny, następnie mówimy do dzieci: „Now slowly” – pokazując wolniejsze gesty dłońmi. Podczas wolnego wykonywania tego zadania dzieci lubią, kiedy nauczyciel doda jakieś zabawne elementy – na przykład jeśli udajemy, że liżemy loda, możemy udawać, że spadł nam on na podłogę; jeśli udajemy, że jemy łyżeczką ciasto z talerzyka można próbować „podkraść” ciasto dziecka siedzącego obok. Później następuje szybka forma zabawy, kiedy staramy się pokazać wszystkie pojęcia w najszybszym tempie. Oczywiście przy pokazywaniu danego pojęcia nauczyciel kilkukrotnie powtarza jego anglojęzyczną nazwę a dzieci powtarzają.

Wybrane przydatne zwroty i polecenia

  • Sit down – usiądź
  • Stand up – wstań
  • Sit in a circle – usiądź w kole
  • One, two, three – listen to me – sit in a circle/stand in a circle – one, two, three – rymowanka skupiająca uwagę dzieci, jeśli się rozproszą
  • Let’s do it slowly/fast/quietly/loud – zróbmy to (aktywność, jak np. pokazywanie ruchem pojęć) wolno/szybko/cicho/głośno
  • Excellent/Very good/Nice/Well done – wyrażanie pochwały
  • Hello children – witajcie dzieci
  • Bye, bye – do widzenia
  • Let’s do some exercises – poćwiczmy
  • Clap your hands – klaskać
  • Stomp your feet – tupać
  • Swim – pływać
  • Fly – latać
  • Spin around – obracać się
  • Bend your knees – uginać nogi (przysiady)
  • Walk – chodzić
  • Run (biegać)
  • Shake your head – trząść głową
  • Climb – wspinać się
  • Jump – skakać
  • Let’s play…… - zagrajmy w ………..
  • Listen and repeat – posłychaj i powtórz
  • Listen, repeat and do the action – posłuchaj, powtórz i wykonaj czynność
  • I have got some new cards – mam nowe karty – Let’s see - zobaczmy
  • I’ll ask …. – poproszę …….. ; Can I have …, please? – Czy mogę prosić …? – przydatne, gdy prosimy poszczególne osoby o podanie nam karty (na koniec zabaw z kartami)

 

Wybrane przydatne piosenki dostępne na stronie internetowej YouTube

  • If you’re happy
  • Follow me
  • 5 little monkeys
  • Teddy bear turn around
  • I see something blue
  • Action song
  • I have a pet
  • We wish you a Merry Christmas
  • Itsy bitsy spider
  • Skidimarinka dinka dink
  • If you love me
  • Autumn leaves are falling down
  • Make a circle
  • Clean up song
  • Go away spooky goblin!
  • Love somebody (na dzień Babci i Dziadka)
  • Halloween counting song (1-10)
  • Hello, hello! Can you clap your hands
  • How’s the weather?
  • Hickory Dickory duck
  • I’m a little snowman
  • Haunted house
  • Hockey Pockey
  • Little snowflake
  • My teddy bear
  • Open, shut them
  • Pinocchio song
  • Animals on the farm
  • This is the way we get dressed
  • Trick or treat
  • Twinkle twinkle little star
  • Wag your tail
  • Yes, I can!
  • Head, shoulders, knees and toes
  • Finger family song
  • The way the bunny hops

 

Opracowała: mgr Katarzyna Kozłowska

Przedszkole nr 37 w Koszalinie