Katarzyna Fiebiger - doradca metodyczny edukacji wczesnoszkolnej
Kuferek matematyczny – cenna pomoc w realizacji podstawy programowej z edukacji matematycznej w przedszkolu i w klasach I-III
Jednym z najważniejszych priorytetów kompetencji kluczowych, zdefiniowanych zgodnie z zaleceniami Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej a wynikających z połączenia wiedzy, umiejętności oraz postaw - jest kształtowanie u uczniów kompetencji matematycznych. Edukacja matematyczna w przedszkolu, a później w pierwszych latach w szkole podstawowej powinna opierać się na wspomaganiu i rozwijaniu czynności umysłowych. Dominującą formą zajęć dla małych dzieci powinny być zabawy, głównie manipulacyjne np. liczmanami, oraz gry zadaniowe. Budowanie w umysłach dzieci pojęć liczbowych i sprawności rachunkowej ułatwić możemy poprzez naturalną potrzebę dziecka w tym wieku czyli ruch, plus manipulację obiektami zastępczymi. W rezultacie tych zabaw, dzieci dopiero później mogą zapisywać działania i ich rozwiązania. Podstawa programowa w edukacji wczesnoszkolnej dotyczy znajomości i umiejętności zapisywania liczb (także rzymskich), porównywania ich, dokonywania działań matematycznych takich jak dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie. Ponadto dotyczy znajomości dat, figur geometrycznych i odczytywania godzin zegarowych w systemie 12 i 24 godzinnym. Ważną umiejętnością jest posługiwanie się wagą, termometrem, pieniędzmi i kalendarzem. Dziecko poprzez zabawę powinno umieć liczyć, mierzyć i odmierzać, ważyć i zapisywać działania tych pomiarów. Ponadto uczyć się kreślić odcinki i obliczać obwody w poznanych jednostkach. W miarę nabywania tych umiejętności uczy się także rozwiązywać zadania tekstowe, a nawet samodzielnie je układać.
Wszystkie te kompetencje mogą stać się łatwiejsze do opanowania przez dzieci jeśli kreatywny nauczyciel zechce sięgnąć po pomoc dydaktyczną, którą proponuje wydawnictwo WSiP. Jest to kuferek matematyczny. Poręcznie otwierane pudełko z rączką, które może stanąć na półce w sali przedszkolnej, bądź klasie szkolnej uczniów I-III, może uatrakcyjnić zajęcia i ułatwić zrozumienie tematów. W kuferku znajdują się pchełki, sześcienne, drewniane klocki, patyczki i kostki do gry. Dzieci sięgając po swój kuferek cieszą się, ponieważ… przede wszystkim będą się bawić. Osobiście, jeśli sięgam po kuferek z dziećmi, zanim rozpoczniemy konkretne zadania, zawsze kilka minut przeznaczam na dowolną manipulację np. budowanie wieży z klocków, z patyczków, grę w pchełki i inne, także wykreowane przez dzieci. Pchełki różnej wielkości i w różnych kolorach mogą służyć jako np. pomoc w rozumieniu sytemu dziesiętnego, gdzie jedna duża pchełka może zastąpić dziesięć małych tworząc jedną dziesiątkę itd. Kolorowe klocki w rzędach mogą ułatwić rozumienie tabliczki mnożenia. A np. układanie kolorowych patyczków, które mogą zastąpić inne obiekty ułatwi rozwiązywanie zadań tekstowych. Kuferek zawiera lupę, grzechotkę do gry i wystukiwania rytmów, a także lustro, które może posłużyć do wykonywania rysunków z osią symetrii. W kuferku dzieci znajdą też miarkę centymetrową, która oprócz mierzenia długości może posłużyć do różnych zabaw i gier matematycznych. Ważnym elementem są też sznurówki w różnych kolorach. Dzieci mogą tworzyć zbiory, przeliczać elementy, odmierzać nimi długości i uczyć się wiązać kokardki. Do nauki pisania literek, cyferek i znaków jest specjalna tabliczka wielkości zeszytu ze ścieralnym mazakiem z gąbką.
Zabawy z wykorzystaniem kuferków matematycznych mogą odbywać w sali lekcyjnej, w rozsypce i w kręgu, bądź w rzędach przy stolikach. Wszystko zależy od nas, od zespołu klasowego i inwencji twórczej nauczycieli. Jego zawartość to różnorodna i różnokolorowa masa elementów, która w zależności od tematu zajęć i celów lekcyjnych, może stać się wspaniałym narzędziem do realizacji podstawy programowej nie tylko z edukacji matematycznej.
