3 października 2020r. ( 9.00-12.30) odbyła się w Centrum Edukacji Nauczycieli konferencja pt. Młodość wolna od e – uzależnień, której współorganizatorem był Prezydent Miasta Koszalina. W konferencji wzięło udział 48 nauczycieli (liczba odpowiadająca powierzchni sal wykładowych). Konferencja była prowadzona w warunkach zapewniających bezpieczeństwo związane z pandemią: zachowano dystans miedzy uczestnikami, wymagano zakrywania ust i nosa oraz wypełnienia oświadczeń o stanie zdrowia, zabezpieczono płyn dezynfekujący. Uczestnicy w czasie konferencji nie zmieniali miejsc, zmieniali się w trzech salach prowadzący. Catering obejmował kanapki zapakowane w plastikowe pudełko i wodę mineralną.
Program konferencji był następujący:
Wykład Wyzwania sieciowe jako nowe rytuały w pokoleniu „cyfrowych tubylców” pozwolił na zaprezentowanie zagadnień związanych z aktywnością młodzieży w cyfrowym świecie – od podejmowania wyzwań sieciowych po wykorzystanie fotografii jako narzędzia autoekspresji. Prowadząca pokazała przykładowe aktywności młodzieży w serwisach społecznościowych na przykładzie popularnych wyzwań (challenge). Zaznaczyła, że można w szkole proponować wyzwania promujące ważne wartości społeczne, pomaganie i empatię i w ten sposób wykorzystać aktywność cyfrową młodzieży w propagowaniu zachowań prospołecznych.
Wykład Aspekty profilaktyki e-uzależnień w ujęciu kaskadowym przybliżył uczestnikom problematykę mediów cyfrowych oraz działania w zakresie profilaktyki uzależnień, interwencji i terapii. Kaskadowe ujęcie działań profilaktycznych w szkołach pozwoli nie tylko na propagowanie aktywności poza mediami społecznymi (profilaktyka uniwersalna), ale też będzie wspierać profilaktykę selektywną i wskazującą. Prowadząca wskazała na ogromną rolę nauczycieli w realizacji profilaktyki na każdym poziomie ze względu na duże możliwości obserwacji i codzienny kontakt z uczniami i rodzicami (którego nie ma np. terapeuta). Zdecydowanie lepsza dla dziecka zagrożonego nadużywaniem Internetu jest pomoc w jego naturalnym środowisku niż kierowanie go od razu do psychoterapeuty. Dorosli powinni rozwijać umiejętności psychospołeczne dzieci, pracować nad czynnikami ryzyka i radzeniem sobie ze stresem i negatywnymi emocjami, uczyć podejmowania decyzji, nawiązywania relacji, podnosić samoocenę, modelować pomysły na nudę. Sam przekaz wiedzy uświadamiający, że od internetu można się uzależnić nie jest skuteczny. Należy zmacniać czynniki chroniące, zainteresowania, hobby, spędzanie czasu wolnego. Rozwijać kompetencji wychowawczych rodziców i opiekunów.
Wykład Praktyczne wskazówki dla nauczycieli pozwolił na zaprezentowanie gotowych rozwiązań i narzędzi do pracy nauczyciela z uczniami i rodzicami. Zostały zaprezentowane Programy rekomendowane w zakresie profilaktyki uzależnień ze strony https://programyrekomendowane.pl. Prowadzący przedstawił konstrukcję programu profilaktycznego, zachęcając uczestników do tworzenia autorskich propozycji, odpowiadających na potrzeby uczniów danej placówki. Ponadto uczestnicy poznali wyniki Badania mokotowskiego w zakresie dysfunkcyjnego korzystania z Internetu. Badania mokotowskie są prowadzone wśród 15-latków co 4 lata (Zespół autorów Krzysztof Ostaszewski1, Krzysztof Bobrowski, Anna Borucka, Katarzyna Okulicz‑Kozaryn, Agnieszka Pisarska, Daria Biechowska, Svitlana Shchudlo, Larysa Klymanska, Halyna Herasym, Olha Herus, Viktor Savka, Iryna Mirchuk ). Badacze wskazują, że:
Internet pełni w życiu młodzieży szczególną rolę ze względu na cechy rozwojowe wieku dojrzewania, takie jak pragnienie wrażeń oraz ciekawość. Atrakcyjność Internetu wynika
z możliwości:
W badaniu przeprowadzonym w 2016 roku zmniejszyła się liczba uczniów prezentujących dysfunkcyjny wzorzec korzystania z Internetu. Jednak w porównaniu z badaniami z 2012 roku liczba nastolatków, która przebywa w sieci ponad 3 godziny dziennie, zwiększyła się z 40 do ponad 60%. Przeprowadzone badania pokazują raczej optymistyczny obraz korzystania z Internetu przez młodzież, a przynajmniej relatywizują nadmiernie stereotypowy wizerunek nastolatka spędzającego cały dzień przed komputerem. Pomimo spędzania w Internecie coraz dłuższego czasu, wzorce użytkowania Internetu przez młodzież są raczej funkcjonalne.
Prowadzący przedstawił wzory korzystania z Internetu ( skrócona wersja skali Kimberly Young składającą się z 8 pytań):
1.Silne pochłonięcie Internetem, wyrażające się w obsesyjnym myśleniu o nim nawet wtedy, gdy się z niego nie korzysta.
2.Sukcesywnie zwiększająca się ilość czasu spędzanego w Internecie, aby osiągnąć satysfakcję z tej aktywności.
3.Powtarzające się nieudane próby kontrolowania czasu spędzanego w Internecie.
4.Odczuwanie przygnębienia, niepokoju i podenerwowania z powodu ograniczenia dostępu lub zrezygnowania z korzystania z Internetu.
5.Problem z kontrolowaniem czasu przebywania w Internecie.
6.Występowanie problemów społecznych i osobistych (w kontaktach z rodziną, przyjaciółmi, pracą lub/i szkołą), wynikających z zaabsorbowania Internetem.
7.Okłamywanie ludzi z najbliższego otoczenia w celu ukrycia wzrastającego zaangażowania w sprawy Internetu.
8.Aktywność internetowa przybierająca formę ucieczki od problemów oraz przykrych stanów emocjonalnych.
Badacze zwracają uwagę, że to od rodziców i nauczycieli zależy kształtowanie właściwego wykorzystania sieci i odpowiedzialnego funkcjonowania w mediach społecznościowych. Działania profilaktyczne nastawione na funkcjonalne korzystanie z sieci powinny opierać się na budowaniu adekwatnej samooceny uczniów, dawaniu szansy na odniesienie sukcesu, pokazywaniu sposobów spędzania wolnego czasu. Uczeń korzystający z zajęć pozalekcyjnych, realizujący swoje pasje i zamierzenia w rzeczywistym świecie nie będzie szukał wyzwań i poklasku w wirtualnej przestrzeni.
Dodatkowe materiały do wykorzystania
Nowoczesne technologie a nasze dzieci_poradnik dla rodziców
