RODZAJNIK
● użycie rodzajnika nieokreślonego, np. Da steht eine Tasse.
● użycie rodzajnika określonego, np. Die Tasse ist sauber.
● użycie rzeczownika bez rodzajnika, np. Herr Meier ist Lehrer.
RZECZOWNIK
● odmiana rzeczownika (deklinacja mocna, słaba i mieszana) w liczbie pojedynczej, np. der Mensch – des Menschen – dem Menschen – den Menschen
● tworzenie liczby mnogiej, np. die Tage, die Jungen, die Koffer, die Kinder, die Parks, die Brüder
rzeczowniki złożone, np. der Aufruf, das Klassenzimmer, das Schlafzimmer
● rzeczowniki określające zawód i wykonawcę czynności, np. der Lehrer, die Zuschauerin
● rzeczowniki z przyrostkami: -e, -ei, -heit, -keit, -ler, -schaft, -ion, -tät, -in, -um, -ung, -ium, -ment, np. die Wirklichkeit
● rzeczowniki z przedrostkami Miss-, Un-, Ge-, np. das Missverständnis, die Unzufriedenheit, das Gebäude
rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i części świata, np. die Berlinerin, der Franzose, die Polin, der Europäer
● rzeczowniki tworzone od czasowników, np. das Schreiben, das Aufräumen
● rzeczowniki tworzone od przymiotników, imiesłowów i liczebników, np. das Gute, der Reisende, der Erste
● odmiana imion własnych, np. Evas Familie, Müllers Haus, Hansens Tochter
● rzeczownik po określeniu miary i wagi, np. ein Liter Milch, ein Kilo Äpfel
● rekcja rzeczownika, np. die Angst vor, das Interesse an/für
ZAIMEK
● zaimki osobowe, np. ich, mir, mich
● zaimek nieosobowy es
● zaimek zwrotny sich
● zaimki dzierżawcze, np. mein, sein, unser, Ihr
● zaimki wskazujące, np. dieser, der, derselbe, der gleiche
● zaimki pytające, np. wer, was, wann, welcher, was für ein, warum
● zaimki nieokreślone, np. alle, einige, etwas, jeder, jemand, einer, keiner, man, niemand, nichts, alles
● zaimki względne, np. der
● zaimek wzajemny einander
PRZYMIOTNIK
● przymiotnik jako orzecznik, np. Das Mädchen ist nett.
przymiotnik jako przydawka:
– z rodzajnikiem określonym i zaimkiem wskazującym dieser, derselbe, np. das neue Auto, diese schöne Blume
– z rodzajnikiem nieokreślonym, zaimkiem dzierżawczym i z przeczeniem kein, np. ein kleines Kind, mein alter Freund, keine guten Filme
– bez rodzajnika, np. frische Butter
– po zaimkach pytających, nieokreślonych, np. Was für eine unglaubliche Geschichte ist das?
– po zaimkach liczebnych, np. beide, alle, viele, wenige, manche, andere, einige, folgende; alle guten Schüler, viele bekannte Schriftsteller
– po liczebniku, np. vier gute Schüler
– w formie stopnia wyższego i najwyższego
Das ist sein jüngerer Bruder.
● regularne i nieregularne stopniowanie przymiotnika, np. klein – kleiner –
der/die/das kleinste, am kleinsten, gut – besser – der/die/das beste, am besten; Was ist das höchste Gebäude in Europa?
● przymiotniki w porównaniach, np. Dieses Haus ist so hoch wie jenes. Eva ist fleißiger als ihre Schwester. Peter ist der schnellste von allen Schülern seiner Klasse.
● przymiotniki utworzone od nazw miast, krajów i części świata, np. Berliner Bahnhof, österreichisch, amerikanisch
● przymiotniki z przedrostkiem un-, np. unzufrieden, unpraktisch
● rekcja przymiotnika, np. reich an, zufrieden mit
LICZEBNIK
● liczebniki główne, np. sieben, einhundertzwanzig
● liczebniki porządkowe, np. der siebte
● liczebniki mnożne i nieokreślone, np. zweimal, viel
● liczebniki ułamkowe i dziesiętne, np. anderthalb, ein Drittel, 0,8 – null Komma acht
● użycie liczebników w oznaczeniu miary i wagi, powierzchni i objętości, np. zwei Quadratmeter, drei Liter
PRZYSŁÓWEK
● przysłówki zaimkowe w pytaniu i odpowiedzi, np. Worauf wartest du? – Ich warte darauf
● regularne i nieregularne stopniowanie przysłówków, np. wohl – wohler – am wohlsten, gern – lieber – am liebsten
● przysłówki czasu i miejsca, np. morgen, bald, dann, endlich, damals, gestern, heute, hier, dort, draußen, unten, oben, links, rechts
PARTYKUŁA
● użycie partykuł, np. sehr, besonders, viel, erst, sogar, immer, etwa, eben, ziemlich, aber, denn, ja
PRZYIMEK
● przyimki z celownikiem: aus, bei, mit, nach, seit, von, zu, gegenüber, ab
● przyimki z biernikiem: durch, gegen, für, ohne, um, entlang, bis
● przyimki z celownikiem lub biernikiem: an, auf, in, hinter, neben, unter, über, vor, zwischen
● przyimki z dopełniaczem: während, trotz, wegen, statt
CZASOWNIK
● formy czasowe – strona czynna czasownika: Präsens, Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I
● czasowniki posiłkowe sein, haben, werden
● czasowniki nieregularne ze zmianą samogłoski, np. helfen, lesen, schlafen
● czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone, np. aufmachen, bestehen
● czasowniki zwrotne, np. sich waschen
● czasowniki modalne w trybie oznajmującym Präsens i Präteritum
● czasowniki modalne w trybie przypuszczającym w czasie Präteritum Er könnte früher aufstehen.
● czasownik lassen, np. Ich lasse mein Auto reparieren. Ich lasse mir die Haare schneiden. Ich habe meinen Schirm in der Gaststätte gelassen.
● formy imiesłowowe czasownika: Partizip II
● tryb rozkazujący, np. Lies den Text vor!
● bezokoliczniki z zu i bez zu w zdaniach w czasie Präsens i Präteritum, np. Er hat vor, die Ferien an der Ostsee zu verbringen. Sie hat die Absicht, ins Ausland zu fahren. Er hat heute keine Lust, mit seinen Freunden auszugehen. Wir sind fähig, diese Aufgabe zu lösen. Ich höre meine Freundin singen.
● strona bierna czasownika (Vorgangspassiv): Präsens, Präteritum, Perfekt, np. In Deutschland wird viel Bier getrunken. Das Auto wurde bereits verkauft. Die Aufgabe ist gelöst worden.
● strona bierna określająca stan (Zustandspassiv), np. Alle Fenster sind geöffnet. Seine Tasche war schon gestern gepackt.
● tryb przypuszczający czasowników haben i sein oraz czasowników modalnych
- Konjunktiv II (Präteritum), np. Ich dachte, du wärest in der Schule.
● tryb warunkowy
- Konditional I (würde + Infinitiv I), np. Wenn ich mehr Geld hätte, würde ich mir ein neues Fahrrad kaufen.
● rekcja czasowników, np. denken an, fragen nach, warten auf, stören (Akk.)
SKŁADNIA
● zdania pojedyncze: oznajmujące, pytające i rozkazujące
● szyk wyrazów: prosty, przestawny oraz szyk zdania podrzędnie złożonego, np. Wir haben täglich zwei Vorlesungen. Täglich haben wir zwei Vorlesungen. Ich weiß nicht, ob er schon angekommen ist.
● przeczenia nein, nicht, kein, nie, niemals i ich miejsce w zdaniu, np. Ich habe ihn nie gesehen. Ich schwimme nicht mehr.
● zdania złożone współrzędnie ze spójnikami, np. aber, denn, oder, sondern, und, deshalb, sonst, trotzdem oraz zdania bezspójnikowe; Ich war krank und musste zum Arzt gehen. Er verdient viel Geld, trotzdem ist er unzufrieden. Die Sonne scheint, es ist warm.
● zdania podrzędnie złożone:
- zdania podmiotowe, np. Es wundert mich, dass er nicht gekommen ist.
- zdania dopełnieniowe ze spójnikami, np. dass, ob, wer, was, wo, wie; Der Lehrer sagt, dass dieses Buch interessant ist. Er weiß nicht, wo der Parkplatz ist.
- zdania okolicznikowe przyczyny ze spójnikami: weil, da; Er bleibt zu Hause, weil sein Vater krank ist.
- zdania okolicznikowe czasu ze spójnikami: wenn, als, bevor, bis, während;
Bevor wir abreisten, besuchten wir noch unseren Professor.
- zdania warunkowe rzeczywiste: wenn + Präsens, np. Wenn es regnet, sehen wir fern.
– zdanie przyzwalające: obwohl
– np. Obwohl das Wetter schlecht war, sind wir mit dem Ausflug zufrieden.
- zdanie okolicznikowe celu: damit, konstrukcja bezokolicznikowa um ... zu, np. Wir nehmen ein Taxi, damit wir pünktlich am Bahnhof sind. Wir nehmen ein Taxi, um pünktlich am Bahnhof zu sein.
- zdanie przydawkowe z zaimkiem względnym der, die, das, np. Das ist der Mann, dem ich geholfen habe. Das Kind, das vor der Schule steht, ist 8 Jahre alt. Das ist das Haus, in dem ich wohne.
- zdania porównawcze: so wie, als, np. Der Film ist besser, als ich dachte. Er schreibt so schnell, wie er kann.
- zdania z podwójnym spójnikiem: nicht nur ... sondern auch, sowohl ... als auch. np. Sie kann sowohl schön singen als auch tanzen.
W tekstach na rozumienie ze słuchu oraz rozumienie tekstów pisanych mogą wystąpić środki gramatyczne spoza powyższej listy. Znajomość takich środków nie będzie jednak warunkowała poprawnego rozwiązania zadań egzaminacyjnych.
