Dlaczego balon lata? Jak lata balon na ogrzane powietrze?
– Ten temat można omówić także na lekcji języka niemieckiego.
Eksperymenty naukowe pozwalają wnieść trochę życia do nauki języka niemieckiego, zaciekawić uczniów i rozbudzić w nich pęd do wiedzy – a wszystko to wcale nie musi odbywać się kosztem nauki języka.
Aby coś zrozumieć i nauczyć się czegoś, musimy sami tego doświadczyć. Odkrywanie prostych zależności z dziedziny nauki i techniki może niezwykle wspomóc procesy kognitywne podczas uczenia się. Zależności te można pokazać, prowadząc nieskomplikowane eksperymenty na lekcji języka niemieckiego. Związane z tym przyjemne doświadczenia uczniów będą motywować ich do wyrażania swoich odkryć w języku obcym. W ten sposób eksperymenty mogą wzbogacić lekcję niemieckiego.
Grupa docelowa
Eksperymenty naukowe na lekcji niemieckiego można prowadzić już od poziomu językowego A2. Nadają się one zarówno dla dzieci, młodzieży jak i dorosłych.
Ważny jest jednak odpowiedni dobór eksperymentów – uczniowie są w stanie zrozumieć zagadnienia z zakresu nauki, nawet jeśli nie potrafią jeszcze opowiedzieć o nich w języku niemieckim. Na podstawie tego, co mówią lub ich komunikacji niewerbalnej nauczyciel jest w stanie stwierdzić, czy zrozumieli polecenia i treści przekazywane im w języku niemieckim.
Dobór eksperymentów
Nauczyciele języka niemieckiego powinni unikać eksperymentów w formie pokazów
i wybierać takie doświadczenia, które uczniowie mogą sami przeprowadzić w małych grupach. Taka forma pracy motywuje uczniów do dyskusji na temat badanego zagadnienia, możliwych rozwiązań, samego eksperymentu i jego wyników. Uczniowie początkujący
z pewnością będą czasem rozmawiali w swoim języku ojczystym, ale nauczyciel może podchodzić do poszczególnych grup i nawiązywać z nimi rozmowę po niemiecku,
by wesprzeć uczniów. Przy doborze eksperymentów należy zwrócić uwagę na stopień trudności i niezbędne materiały. Doświadczenia naukowe na pewno powinny być proste
i możliwe do przeprowadzenia z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku lub materiałów, które można niedrogo kupić.
Nauczyciel powinien też zwrócić uwagę na to, na jakie pytania z zakresu nauk technicznych lub matematyczno-przyrodniczych da się odpowiedzieć przy pomocy danego eksperymentu
i jak można wykorzystać całość w kontekście nauki języka niemieckiego?
Typowe tematy na lekcji niemieckiego |
Przykłady pytań |
---|---|
Podróże |
Dlaczego balon lata? W jaki sposób napędzana jest rakieta? |
Pory roku i święta |
Dlaczego morze zamarza od góry do dołu? |
Pogoda i środowisko |
Dlaczego podczas burzy |
Orientacja w terenie |
Kiedy księżyc jest w pełni? |
Jak przeprowadzić eksperyment na lekcji
Przy wyborze eksperymentu najważniejsze jest nawiązanie do świata uczniów, tak, by mogli oni odnieść się do przeprowadzanego doświadczenia. Dotychczasowy poziom wiedzy uczniów z zakresu nauk technicznych zależy od ich wieku i poziomu rozwoju. Nauczyciel powinien dostosować tematykę eksperymentu do programu nauczania języka niemieckiego oraz wybrać doświadczenie tak, by wzbudziło ono zainteresowanie uczniów. Można posłużyć się fikcyjną lub prawdziwą historią, zdjęciem, filmem, przedmiotem lub postacią.
Na podstawie tych elementów formułuje się pytanie badawcze, które będzie stanowiło podstawę eksperymentu. Następnie uczniowie proponują swoje pomysły na to, jak można odpowiedzieć na to pytanie. Nauczyciel może pozwolić uczniom na swobodne wypowiedzi lub przeprowadzić lekcję, budując tzw. rusztowanie (scaffolding), czyli zasugerować uczniom różne gotowe alternatywy, w zależności od ich poziomu językowego. Eksperyment pozwoli przekonać się, czy pomysły uczniów się sprawdziły. Ważne jest, by po eksperymencie uczniowie przedyskutowali między sobą jego wyniki i omówili całość w języku obcym.
Na podstawie uzyskanych wyników można sformułować nowe pytanie badawcze albo postanowić kontynuować dany eksperyment.
Jak przygotować eksperyment w 8 krokach:
Powodzenia w szukaniu eksperymentu nadającego się na lekcję!
Edukację matematyczno-przyrodniczą dzieci i dorosłych wspiera dr Heike Schettler - założycielka i prezes stowarzyszenia ScienceLab e.V.
Oferuje ponadto szkolenia dla nauczycieli języka niemieckiego, którzy chcieliby włączyć zagadnienia z zakresu nauk matematyczno-przyrodniczych do programu swoich lekcji.
Poniżej linki do wykorzystania dla nauczycieli:
1. Naturwissenschaftliche Experimente im DaF-Unterricht [Eksperymenty matematyczno-przyrodnicze na lekcji języka niemieckiego] (goethe.de)
https://www.goethe.de/de/spr/unt/kum/clg/ned.html
2. ScienceLab – organizacja wspierająca edukację matematyczno-przyrodniczą dzieci
https://www.science-lab.org/ueber-science-lab/
3. Artykuły o technice, przyrodzie i środowisku dla dzieci
https://www.kids-and-science.de/index.php
Literatura
Stuchtey, Sonja (2014): Das große Forscherbuch für Kinder. Würzburg: Arena Verlag.
Stuchtey, Sonja/Bäuerle, Patrick (2011): Das große Forscherbuch vom Körper. Würzburg: Arena Verlag.
Schettler, Heike (2017): Das große Forscherbuch für Grundschulkinder. Würzburg: Arena Verlag.
Renata Lemańczyk
Doradca języka niemieckiego