Uczniowie o motywacji do nauki języka niemieckiego Deutsch? Jak najbardziej!

Ok. 130 milionów ludzi na całym świecie posługuje się niemieckim jako ojczystym lub drugim językiem. Tym samym język niemiecki zajmuje jedenaste miejsce na liście najczęściej używanych języków na świecie. W Unii Europejskiej niemiecki jest najbardziej rozpowszechnionym językiem ojczystym – wyprzedza angielski. I tak niemiecki jest językiem urzędowym w Niemczech, Austrii i Liechtensteinie, a w Szwajcarii, Belgii i Luksemburgu – stanowi jeden z języków oficjalnych. Niemiecki możemy znaleźć również wśród najpopularniejszych języków obcych. Na całym świecie ok. 15,4 milionów osób uczy się niemieckiego, najwięcej z nich znajduje się w Unii Europejskiej. Tu niemiecki, po angielskim, zajmuje drugie miejsce wśród najczęściej używanych języków obcych (zob. 8 rzeczy, których nie wiedziałeś o niemieckim, dostęp 29.11.2020).

Jednak jakie jest nastawienie polskich uczennic i uczniów do tego języka?

W 2020 r. Goethe-Institut zlecił przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych na ten temat. Poniżej najważniejsze wyniki:

  1. W polskich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych niemiecki to pierwszy język obcy w 13% przypadków, natomiast dla 82% uczennic i uczniów to drugi język obcy.
  2. Uczennice i uczniowie nie mają na ogół możliwości wyboru drugiego języka obcego. Gdyby tak było, niemiecki, na poziomie 22%, uplasowałby się nieco za hiszpańskim, który z wynikiem 25% zająłby pierwsze miejsce.
  3. Na pytanie o powody wyboru niemieckiego, uczennice i uczniowie klas od 6 do 11 odpowiadają, że język ten jest przydatny do nawiązywania kontaktów podczas wakacji, że krewni żyją lub pracują w Niemczech i że język niemiecki jest ważny z punktu widzenia ich przyszłości zawodowej, tj. albo pracy za granicą w kraju niemieckojęzycznym, albo założenia firmy w Polsce lub znalezienia zatrudnienia w niemieckiej firmie w Polsce.
  4. W szkołach ponadpodstawowych część osób ma już pewność, że chciałaby studiować lub pracować za granicą, preferowane kraje to Niemcy, Anglia i USA. Motywacją są wyższe zarobki, bliskość Polski i doświadczenia krewnych żyjących w tych krajach.
  5. Przede wszystkim młodzież, która się nie uczy niemieckiego lub dopiero zaczyna się go uczyć, odbiera go jako niedostępny i trudny w porównaniu z innymi językami obcymi, w ich uszach niemiecki brzmi raczej szorstko i twardo. Z czasem widać, że to się zmienia. Wśród zalet niemieckiego dostrzega się jego logiczność, zwraca uwagę również jego podobieństwo do gwary śląskiej i poznańskiej. O niemieckim mówi się jako o wysiłku, który się opłaci.
  6. Liczbę godzin przewidzianą w programie szkolnym na naukę niemieckiego jako języka obcego uznaje się za niewystarczącą, ważną rolę przypisuje się pozaprogramowym projektom i formatom spotkań.
  7. Polskie dzieci i polska młodzież korzysta przede wszystkim z mediów w języku angielskim. W tym zakresie niemiecki nie pełni prawie żadnej funkcji.
  8. Odczucia kojarzone z Niemcami są przede wszystkim pozytywne: „ciekawość” (41%), „szacunek” (31%) i sympatia (24%). Często wymieniano też „obojętność” (31%). Odczucia negatywne znajdują się w większości przypadków na końcu listy z niskim odsetkiem procentowym odpowiedzi respondentek i respondentów.
  9. Do aspektów, które najszybciej przychodzą młodzieży na myśl w odpowiedzi na pytanie o Niemcy, należą znane marki samochodów, piłka nożna i ręczna, Berlin, Haribo, artykuły gospodarstwa domowego, otwartość społeczeństwa, ochrona środowiska oraz wysoki poziom wynagrodzeń. Jednak na pierwszym miejscu znajdują się w ponad 50% przypadków również II wojna światowa oraz polsko-niemiecka historia.
  10. Obraz Niemiec i języka niemieckiego wśród uczennic i uczniów nie jest tak negatywny i obciążony historycznie, jak podejrzewano.

    Autor

    Karin Ende, dyrektor Działu Językowego Goethe-Institut w Warszawie
    https://www.goethe.de/ins/pl/pl/spr/mag/22056909.html