Przyjęte przez Unię Europejską kompetencje kluczowe , czyli najważniejsze w koncepcji całożyciowego uczenia się tj. wiedza, umiejętności i postawy, nauczyciel kształtuje , ponieważ jest świadomy tego, że pobyt ucznia w szkole, zdobywanie ocen, zdawanie egzaminów zewnętrznych, to tylko przejściowy etap w życiu młodego człowieka. Jednak należy patrzeć w przyszłość, dostrzegać relacje między edukacją a rynkiem pracy i uwarunkowaniami społecznymi. Młodzi ludzie traktują wiedzę i umiejętności jako kapitał, który poszerzają aby w przyszłości czerpać przy tym satysfakcję osobistą i przyczyniać się do rozwoju gospodarczego, technicznego czy społecznego. Do tego jest potrzebne kreatywne myślenie. Problemy z jakimi młodzi ludzie spotykają się w szkole, zwykle są zamknięte. W życiu codziennym są one otwarte i wieloaspektowe. Myślenie kreatywne wymaga od uczniów znajdowania różnych rozwiązań problemów, samodzielnych poszukiwań informacji, stawianiem hipotez, oceną własnych pomysłów i prezentowaniem dokonanych odkryć.
Kreatywność uznawana jest za proces myślowy najwyższego rzędu, który integruje inne procesy myślowe. Takimi procesami są:
- poszukiwanie problemów, formułowanie pytań, badanie,
- kojarzenie ,łączenie odległych koncepcji,
- transformowanie – przekształcenie starego w nowe, pozbywanie się starych schematów,
- generowanie nieszablonowych rozwiązań.
Kreatywność wymaga wytrwałości ,koncentracji na formie i treści, ewaluacji pomysłów. Prowokowanie kreatywności uczniowskiej sprzyja podnoszeniu efektywności kształcenia językowego. Nauczyciel nie może rozwijać kreatywności u ucznia, jeśli sam nie jest kreatywny. I tak , np.: rozwiązywanie zadań tekstowych przez uczniów hamuje ich kreatywność, podczas ,gdy wszystkie działania dydaktyczne w formie gier, zabaw i projektów wpływają pozytywnie na rozwój kreatywności u uczniów. Wykazały to przeprowadzone badania.
Gry i zabawy to formy ułatwiające :
- rozwijanie pamięci i uwagi,
-stymulacja procesów poznawczych;
-rozwijanie samodzielności myślenia;
-kształtowanie umiejętności negocjacji, kompromisu;
-wzmacnianie swobody i płynności wypowiedzi;
Muszą one być dostosowane do wieku, możliwości, możliwości intelektualnych i językowych uczniów oraz ich zainteresowań.
Przykładowe formy kreatywności na poszczególnych etapach edukacyjnych.
Pierwszy etap edukacyjny/klasy 1-3 szkoły podstawowej, w tym uczniowie sześcioletni/- to czas gdy wspieranie uzdolnień ucznia powinno koncentrować się na rozwijaniu jego zainteresowań i przygotowywanie do samodzielności w nauce.
Na lekcjach może to być realizowane poprzez:
-czytanie i inscenizowanie bajek;
-gry i zabawy;
Drugi etap edukacyjny /klasy 4-8 szkoły podstawowej/, to etap ,w którym kształtujemy u uczniów ich samodzielność w nauce i przygotowujemy do myślenia analitycznego. Praca z uczniem powinna opierać się na:
-stosowanie otwartych form nauczania, jak projekt /w tym projekty długoterminowe, wykraczające poza jedną jednostkę lekcyjną;
-oglądanie filmów obcojęzycznych /fabularnych lub dydaktycznych/,rozbudzających fantazję dzieci;
-wykorzystywaniu różnych źródeł informacji i zachęcanie ucznia do ich samodzielnego poszukiwania;
3.Trzeci etap edukacyjny, to czas ,w którym kształtuje się światopogląd ucznia.
Umożliwiamy uczniom uczenia się otwartego ,kreatywnego projektowego ,w trakcie którego będą mogli :
- realizować własne pomysły ;
- zadawać pytania i samodzielnie poszukiwać na nie odpowiedzi;
- dyskutować i argumentować;
- kreatywnie tworzyć wypowiedzi pisemne i ustne;
-nauka piosenek – konkurs na piosenkę;
-stosowanie różnych materiałów wizualnych /obrazków, rekwizytów ,plakatów, filmów, pacynek;
-przygotowywanie krótkich form scenicznych, teatralnych /na podstawie przeczytanych bajek;
-możliwość samodzielnego decydowania o wyborze zeszytu / z jakiej serii bajek ma być okładka;.
-wykorzystywać różne źródła informacji.
Irena Drozd
Doradca metodyczny
