Historia Polski kojarzona jest przez uczniów z martyrologią narodu polskiego (wojny, powstania, działania okupantów, analiza III części „Dziadów” na j. polskim), przy elementach historii innych narodów.
Chyba nie muszę nikogo przekonywać, że nie o to chodzi w edukacji szkolnej chodzi. Celem wychowania patriotycznego powinno być wychowanie obywatela i człowieka aktywnego, otwartego, biorącego odpowiedzialność za własne czyny i aktywnie uczestniczącego w życiu społeczności (szkolnej, lokalnej, rodzinnej), a nie sfrustrowanego kandydata do walki zbrojnej z agresorami. Patriotyzm wyraża się w przywiązaniu do swej Ojczyzny, do ziemi rodzinnej, do obyczajów i kultury narodowej, w szacunku dla ludzi, którzy ją tworzyli.
Proponuję Państwu wprowadzanie innowacji pedagogicznych mającej na celu sprawienie, aby młodzi ludzie chcieli aktywnie włączyć się w życie swoich społeczności: rodzinnych, szkolnych, lokalnych, regionalnych i wreszcie narodowej. Program stwarza im szansę poczucia odpowiedzialności za społeczność, w której żyją i daje możliwość działania. Będzie rozwijać postawy obywatelskie. Młodzież, pracując nad wybranymi problemami, będzie zdobywać wiedzę o demokratycznych zasadach funkcjonowania państwa i uczestnictwa obywateli w rządzeniu, a także roli samorządu terytorialnego w Polsce. Uczniowie mogą konkretnie doświadczyć skuteczności własnych działań oraz uczą się, jak uczestniczyć w życiu publicznym i jak skutecznie działać na rzecz społeczności szkolnej i lokalnej. W jej wyniku uczniowie powinni stać się współczesnymi patriotami.
Osiągnięcie tych celów możliwe będzie wyłącznie dzięki dodatkowej godzinie (np. druga godzina w klasie 4 historii), podczas której proponuję realizować treści bliskie uczniowi, pomijane podczas typowej edukacji szkolnej lub traktowane dość marginalnie na różnych przedmiotach. Tymczasem kształtowanie patriotyzmu jest doniosłym zadaniem każdego nauczyciela, mającym na celu przygotowanie nowych pokoleń Polaków. Jest to możliwe dzięki wieloaspektowej działalności wychowawczej
|
Dział |
Zagadnienia |
|
Historia rodziny
|
Dom (miejsce zamieszkania) i jego otoczenie. Członkowie rodziny. Moje miejsce w rodzinie. Prawa i obowiązki członków rodziny. Tradycje i święta rodzinne związane z rokiem przyrodniczym i liturgicznym, zwyczaje i obrzędy doroczne i rodzinne. Formy spędzania wolnego czasu. Historia własnej rodziny, jej korzenie, pamiątki rodzinne, dzieje rodziny w przekazie jej członków (rodziców, dziadków, przodków). Informacje o sobie i swojej rodzinie. Genealogia rodziny (drzewo genealogiczne). Pamiątki rodzinne, daty urodzenia, znaki zodiaku. Zawody rodziców. Pisanie tekstów o rodzinie. Udział w kultywowaniu tradycji rodzinnej: „wpisywanie się” w dzieje rodziny - zachowanie pamiątek rodzinnych (zdjęć, rysunków, ubiorów). |
|
Szkoła
|
Znaczenie szkoły w środowisku. Tradycje szkoły, klasy (w tym tworzenie tradycji). Symbole, święta regionalne i państwowe obchodzone w szkole. Patron szkoły. Przeprowadzenie konkursu o patronie szkoły. |
|
Moja miejscowość
|
Nazwa miejscowości w której mieszkam, jej etymologia, dzieje miejscowości. Przyroda wokół mnie, formy i jej ochrona.
Spacer – poszukiwanie ciekawych miejsc. Zabytkowe i charakterystyczne budynki Odczytywanie nazw ulic. |
|
Miasto (gmina) i region |
Nazwa miasta (gminy), jej pochodzenie. Symbolika herbu i flagi. Najważniejsze zakłady. Położenie miejscowości (gminy) w regionie. Zajęcia zawodowe i praca mieszkańców. Interesujące, ulubione i ważne miejsca. Zabytki, miejsca kultury i pamięci. Życie dzieci w mojej miejscowości (okolicy) w przeszłości i obecnie. Plan miejscowości. Wycieczki do pobliskich miejscowości (szlakiem zabytków). Główne ulice i osiedla miasta.
Wycieczka śladem pomników (lub ulic) wielkich Polaków. Klasowi eksperci omawiają sylwetki wielkich Polaków, których pomniki (lub ulice ich imienia) znajdują się w okolicy. Wycieczka do Urzędu Miasta (Gminy). Wywiad z burmistrzem (wójtem, prezydentem). Szczeble władzy samorządowej; samorząd lokalny. Perspektywy rozwoju miasta (gminy). Udział w posiedzeniu Rady Miasta (Gminy, Osiedla). Wycieczki po regionie.
Przygotowanie konkursu np. „Moja gmina – moja miejscowość” |
|
Krajobraz rodzinny, przyroda okolicy. |
Położenie geograficzne regionu i usytuowanie. Rzeźba terenu, ciekawe miejsca. Flora i fauna najbliższej okolicy. Rzeki regionu. Parki i pomniki przyrody w okolicy. Krajobraz kulturowy i naturalny. Wycieczki przyrodnicze. |
|
Stroje ludowe regionu. |
Wizyta w skansenie (muzeum). Oglądanie zgromadzonych eksponatów. Rozmowa na temat obejrzanej ekspozycji. Określenie tworzywa pracy artystów. Stroje ludowe. Elementy stroju. |
|
Legendy i podania o regionie. |
Poznanie baśni i legend związanych z regionem. Przekazy dotyczące miejscowości i jej mieszkańców. |
|
Jak żyli, mieszkali dawni mieszkańcy? |
Oglądanie zdjęć przedstawiających region (miejscowość, gminę) z dawnych lat. Układ architektoniczny ulic Starego Miasta. Podobieństwa i różnice. |
|
Ojczyzna, państwo i naród |
Ojczyzna – patriotyzm, patriota. Państwo i naród. Moja Polska. Polskie symbole narodowe. Pieśni patriotyczne. Święta narodowe. Miejsca pamięci narodowej. Znani nie tylko z pomników - sławni Polacy. |
|
W demokraty-cznym państwie
|
Konstytucja RP. Parlament. Prezydent RP. Rada Ministrów. Samorząd terytorialny. Samorząd Uczniowski. |
|
Prawa obywatela |
Człowiek to brzmi dumnie. Prawa człowieka i instytucje zajmujące się ich obroną. Rzecznik Praw Obywatelskich. Rzecznik Praw Dziecka. |
|
Odnaleźć się w Europie i świecie |
Unia Europejska. Organizacja Narodów Zjednoczonych. Pakt Północnoatlantycki – NATO. |
|
Dlaczego mój kraj tak wygląda? |
Najnowsze dzieje Polski (1939-1989). Przemiany ustrojowe w Polsce 1989-1990 r. |
Narzędziem ewaluacji powinna być dokonywana na bieżąco analiza wytworów uczniów (historia rodziny, dzieje miasta - gminy, zebrane wspomnienia mieszkańców). Pod koniec roku szkolnego kończącego realizację innowacji powinno zorganizować w szkolnej czytelni wystawę uczniowskich prac. Wtedy zarówno nauczyciele, uczniowie, jak i rodzice będą mogli zbadać czy cele programu zostały zrealizowane.
Tomasz Skonieczny
tomasz.skonieczny@cen.edu.pl
CEN Koszalin
