Kształcenie kompetencji kluczowych na kółku historycznym na przykładzie zajęć „Siedem cudów Świata Starożytnego"

Obecnie proponuję zapoznać się ze scenariuszem kółka historycznego, jakie przeprowadziłem w celu poznaniu turystycznego kanonu starożytności tzw. siedmiu cudów świata. Przy okazji zdobywania wiedzy uczniowie mimowolnie kształtują oczekiwane przez nas kompetencje. I właśnie o to chodzi. Ma to być proces ciągły, nie da się ich wykształcić podczas jednej, nawet najlepszej lekcji.

Konspekt przedstawia propozycję działań na wszystkich wymaganych obszarach. Uczniowie nie tylko poznają ideał starożytnego piękna, jak i ma wyszukać informacji na temat poszczególnych budowli, dokonać ich porównania oraz w przypadku uczniów szkół ponadpodstawowych zastanowić się nad przyczynami ich ponadczasowości. Aby zrealizować cele uczniowie pracują indywidualnie oraz w grupach. Poprzez zastosowanie różnych metod aktywizujących kształtowane są umiejętności ponadprzedmiotowe, ma za zadanie poszerzyć i utrwalić wiedzę uczniów dotyczącą świata starożytnego oraz zachęcić do poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł medialnych. Pomoże w tym realizacja zajęć w pracowni komputerowej.

Tok zajęć: uczniowie zostają podziel na 7 grup (1 – 2 osobowe). Ich zadaniem jest odszukanie w Internecie informacji na temat wskazanego jednego z 7 cudów świata starożytnego, a następnie wykonanie krótkiej prezentacji przydzielonego „obiektu”. Na podstawie zebranych informacji dokonują podziału na te, które: zachowały się do czasów dzisiejszych, te, których fragmenty zachowane są w muzeach oraz te, po których nie pozostał żaden ślad. Dodatkowym zadaniem jest w miarę możliwości odszukanie danych o wielkości dzieła, ciekawostek i historii, w miarę możliwości autora każdego z cudów. Aby kształcić umiejętności kluczowe produkt uczniów nie może być w dowolnej formie. Prezentowane wiadomości muszą zawierać się w 5 zdaniach, każde na osobnym slajdzie i zawierać nazwę cudu, podaną także w innym języku (do wyboru przez nauczyciela, znającego specyfikę szkoły), historię obiektu, wyliczenie wieku budowli ewentualnie podanie jego wymiarów. Prezentacja ma zawierać także co najmniej 3 ilustracje budowli.. Miejsce budowli ma zostać zaznaczone na mapie fizycznej Europy na osobnym slajdzie.

Tak postawione przed uczniami zadanie wymusza na nich zebranie konkretnych wiadomości, ich analizę i wybranie ich zdaniem informacji istotnych. W ten sposób podczas zajęć kształcimy elementy wszystkich kompetencji kluczowych.

1. Sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach nowożytnych (umiejętność komunikowania się w języku ojczystym, zarówno w mowie, jak i w piśmie; rozwijanie umiejętności werbalizowania swoich myśli w sposób zrozumiały dla odbiorcy; dbanie o poprawność językową; zapisywanie najważniejszych informacji w prezentacji multimedialnej, zwracanie uwagi na poprawną pisownię nazwisk twórców i nazw miejscowości, możliwe także jest zapisywanie nazw budowli w różnych językach, które znają uczniowie).

2. Sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także kształcenie myślenia matematycznego (wyliczanie jak dawno temu powstały budowle na podstawie dat ich powstania).

3. Poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł; tekst źródłowy, zdjęcie, rysunek (czy poleci), mapa (poszukiwanie w Internecie, odnajdowywanie na mapie położenia wskazanych obiektów).

4. Kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie (wyszukiwanie w Internecie potrzebnych informacji,  wykonanie prezentacji multimedialnej).

5. Rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych (kształcenie umiejętności dyscypliny czasowej).

6.  Praca w zespole i społeczna aktywność (ewentualna praca w grupach – w zależności od liczby uczestników kółka, zwrócenie uwagi uczniom, że już w starożytności w miarę powszechna była edukacja i znajomość pisma, a także rozbudzona ciekawość świata i związana z tym chęć podróżowania i zwiedzania).

7. Aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju (przyswojenie informacji o kanonie starożytnych osobliwości, ich porównanie z obecnymi standardami poczucia piękna i unikalności, może prezentacja po dopracowaniu i ujednoliceniu na szerszym forum).

Tomasz Skonieczny, doradca metodyczny CEN w Koszalinie dla nauczycieli historii