Misja biskupa Ottona z Bambergu – początkiem historii Pomorza Zachodniego - scenariusz lekcji w klasie V
Cel główny:
Ukazanie uczniom znaczenia misji chrystianizacyjnej przeprowadzonej przez biskupa Ottona z Bambergu dla historii Pomorza Zachodniego
Cele szczegółowe – uczeń:
- wie, dlaczego piastowskim władcom zależało na przyłączeniu Pomorza Zachodniego;
- posługuje się terminami: historia, książę, chrzest, dynastia, Gryfici;
- zna wydarzenia związane z datami: 1124-25;
- umieszcza na mapie Wolin, Kamień Pomorski, Szczecin, Kołobrzeg
- charakteryzuje społeczeństwo w XII w.;
- charakteryzuje najważniejsze etapy podboju i chrystianizacji Pomorza Zachodniego i Zachodniego;
- wymienia skutki chrystianizacji Pomorza Zachodniego.
Metody:
- praca z tablicą interaktywną;
- pogadanka, dyskusja kierowana.
Formy pracy:
Środki dydaktyczne:
- przygotowane materiały dydaktyczne: Chrystianizacja Pomorza Zachodniego - etapy - Google Jamboard
- Skutki zaprowadzenia chrześcijaństwa na Pomorzu Zachodnim - poziom SP (5 klasa) (learningapps.org)
Przebieg lekcji:
Faza wprowadzająca
- Powitanie klasy i sprawdzenie obecności.
- Podanie i zapisanie tematu lekcji. Przekazanie uczniom głównego celu zajęć.
- Nawiązanie do informacji z wcześniejszych lekcji: chrztu Mieszku I i zjazdu w Gnieźnie, szczególnie do przyczyn przyjęcia chrześcijaństwa przez Mieszka I, próby włączenia Pomorza Zachodniego do Polski, utworzenie biskupstwa w Kołobrzegu w r. 1000.
Faza realizacyjna (rozwinięcie tematu)
- Pogadanka: Pomorze Zachodnie było zamożne, ich mieszkańcy żyli z handlu i wypraw korsarskich. Dynamicznie rozwijały się takie miasta jak Szczecin, Wolin, Kołobrzeg. Na czele lokalnej administracji stał książę, miał on jednak słabą pozycję, a prawa ustanawiały rady możnych.
- Projekcja filmu: Wolin historyczny i legendarny - YouTube
- Uczniowie wskazują na mapie przedstawiającej Pomorze Zachodnie za Warcisława I Szczecin, Wolin, Kołobrzeg. Mapa Pomorza Zachodniego (można wykorzystać mapę na: Chrystianizacja Pomorza Zachodniego - etapy - Google Jamboard – tam też propozycja notatki z lekcji dla uczniów)
- Pogadanka: Bogactwo ziem i położenie zachęcały Piastów do podboju tych ziem. Do roku 1122 r., po serii wypraw, Bolesław Krzywousty, podbił pogańskie Pomorze Zachodnie. Zachodniopomorski książę Warcisław I z rodu Gryfitów uznał się lennikiem Bolesława Krzywoustego oraz zobowiązał się do chrystianizacji swoich ziem, zresztą zapewne widział w nowej religii możliwość wzmocnienia swej władzy.
- Pogadanka: Z misją chrystianizacyjną Bolesław Krzywousty wysłał mnicha Bernarda z Hiszpanii. Przybył do zamożnego grodu Wolin na boso. Pomorzanie uznali go za szaleńca i zlekceważyli, odsyłając do Polski. Zob.: Wolin i Otton z Bambergu - YouTube
- Pytania do uczniów: Czy Pomorzanie chętnie przyjmowali chrześcijaństwo? Dlaczego misja mnicha Bernarda nie przyniosła sukcesu chrystianizacyjnego?
- Pogadanka: W 1124 r. z inicjatywy Bolesława Krzywoustego wyruszył biskup Bambergu – Otton, wraz z bogato ubraną świtą księży i rycerzy. Mieszkańcy Pomorza – nie chcieli ponownie stawiać oporu i dość chętnie przyjmowali chrzest. Niewielki opór stawili tylko mieszkańcy Wolina i Szczecina.
- Dyskusja kierowana: W wyniku chrystianizacji na Pomorze napłynęła grupa wykształcona księży, umiejąca pisać i czytać oraz znająca łacinę - pomocną w kontaktach z innymi narodami oraz przyczyniająca się do rozwoju budownictwa i gospodarki rolnej. Książę Warcisław stał się poważany nie tylko wśród swoich.
- Papież jako uwieńczenie akcji Ottona z Bambergu utworzył biskupstwo w Wolinie, które wkrótce przeniosło się z Wolina do Kamienia Pomorskiego.
- Uczniowie wykonują ćwiczenie jako podsumowanie tej części zajęć: Wytłumaczysz, jaką rolę w krzewieniu chrześcijaństwa odgrywało bogactwo i splendor misyjnych wypraw.
- Notatka: Chrystianizacja Pomorza Zachodniego - etapy - Google Jamboard
Faza podsumowująca
- Skutki chrystianizacji dla Pomorzan: ewentualnie: Skutki zaprowadzenia chrześcijaństwa na Pomorzu Zachodnim - poziom SP (5 klasa) (learningapps.org)
- Warcisław I – pierwszym historycznym Gryfitą
Warto skorzystać z mapy: Podbój Pomorza przez Bolesława Krzywoustego. Wspaniały triumf rozsławił go w całej Europie - WielkaHistoria
Tomasz Skonieczny, doradca metodyczny nauczycieli historii CEN Koszalin