Klasyfikacja czyli wystawianie ocen końcowo-rocznych wzbudza dużo emocji wśród uczniów, rodziców i nauczycieli.
Zatem jak to zrobić w sposób prawidłowy?
1. Klasyfikacja roczna polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych i zachowania w danym roku szkolnym. To również ustalenie rocznych ocen klasyfikacyjnych z tych zajęć i zachowania (art. 44f ust. 3 ww. ustawy o systemie oświaty).
2.Na ocenę końcową nie mają wpływu oceny roczne z poprzednich lat
Ustalenie rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia w danym roku szkolnym. Może się zdarzyć, że uczeń uzyskał pozytywne oceny roczne z danego przedmiotu (np. z matematyki) w klasach niższych (IV-VII), zaś w klasie najwyższej (VIII) uzyskał negatywną roczną ocenę. Ostatecznie z tego powodu nie ukończył szkoły. Może być też sytuacja odwrotna.
3. Należy poinformować ucznia i jego rodziców o przewidywanych rocznych ocenach (art. 44g ust.1) zgodnie z terminem i formą informowania określoną w statucie szkoły.
4. Rozważne określanie ocen proponowanych
Ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje ustalanie warunków i trybu otrzymania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych (art. 44b ust. 6). Uczeń ma prawo do ubiegania się o ocenę wyższą (nikt nie ubiega się przecież o ocenę niższą) – wg warunków i procedury określonej przez szkołę np.:
O ile nie budzi sprzeciwu podwyższenie oceny z inicjatywy nauczyciela, to jej obniżenie często jest powodem roszczeń rodziców.
Ocena przewidywana to prognoza oceny rocznej. Roczna ocena klasyfikacyjna może być w stosunku do oceny „przewidywanej” wyższa, niższa albo taka sama.
Ponieważ ocenianie bieżące wciąż trwa i w niektórych sytuacjach kolejna ocena bieżąca może zmienić sytuację ucznia. Szczególnie gdy nauczyciel wahał się np. pomiędzy oceną dopuszczającą a niedostateczną. W przeciwnym razie ocena przewidywana miałaby rangę oceny „ustalonej” (ostatecznej). W ten sposób kończyłaby (zamykała) proces sprawdzania wiedzy uczniów i jej oceniania wraz z przekazaniem rodzicom informacji o ocenach proponowanych.
Zgłoszenie chęci podwyższenia rocznej oceny klasyfikacyjnej przez ucznia oznacza dla nauczyciela, że ma podjąć takie działania, jakie nakazuje mu statut. Błędem jest np. jeżeli statut określa, że podwyższenie oceny odbywa się poprzez egzamin komisyjny. Ocenianie ucznia przed ustaleniem rocznej oceny klasyfikacyjnej, w tym podwyższanie ocen na wniosek rodzica/ucznia, jest wyłączną kompetencją nauczyciela przedmiotu. Na tym etapie ani inny nauczyciel, ani komisja, a nawet dyrektor szkoły nie mają prawa oceniania
Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich zajęć edukacyjnych, jeżeli: brak jest podstaw do ustalenia rocznej oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na tych zajęciach przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w okresie, za który przeprowadzana jest klasyfikacja.
Przeprowadzenie egzaminu próbnego ma na celu pomóc uczniom (oraz rodzicom) ocenić stopień przygotowania do egzaminu zewnętrznego. Dodatkowo, daje informację o wynikach dotychczasowych przygotowań i ich efektywności. Wyniki takich sprawdzianów powinny być podane w punktach, procentach lub opisowo. Dlatego też nie wolno zamieniać wyników egzaminów zewnętrznych (także próbnych), diagnoz i badania wyników nauczania na oceny bieżące. Niedozwolone jest bowiem przeliczanie wyników punktowych na oceny szkolne.
Koszalin, 11.05.2023 doradca metodyczny matematyki
Barbara Pawlak
