Przechodząc szkolnym korytarzem, widzimy uczniów zanurzonych w cyfrowym, globalnym świecie. Nasi uczniowie codziennie piszą, czytają i słuchają oraz rozmawiają używając smartfonów, tabletów, komputerów, słuchawek bezprzewodowych czy inteligentnych zegarków. Zauważyć można, że tradycyjne umiejętności komunikowania się za pomocą dźwięków, obrazów czy znaków, zbiegają się aktualnie z cyfrowymi praktykami. Ta współczesna umiejętność, wielokanałowość komunikacyjna zwana często multimodalnością sprawia, że nauczanie i nauka w szkole, stać się mogą jeszcze bardziej pasjonujące. Korzystanie z takich multimodalnych technik na lekcji stanowić może ciekawe wyzwanie zarówno dla uczniów jak i nauczycieli.
Jak wykorzystać ten multimodalny, wielokanałowy potencjał naszych uczniów, który jest ich naturalną umiejętnością? Potrafią oni nie tylko tradycyjnie czytać i pisać, ale również w swoim warsztacie bez problemu stosują nowoczesne techniki cyfrowe. Warto zwrócić jednak uwagę na to, żeby korzystanie z tych nowoczesnych umiejętności było przez uczniów wykorzystywane w sposób przekonujący i profesjonalny. Uczeń wykorzystując cyfrowy warsztat, powinien udowodnić, że potrafi korzystać z różnych źródeł, również tych odwołujących się do sprawdzonych twierdzeń, badań oraz fachowej wiedzy. Cokolwiek uczeń opracowuje dla nauczyciela, rówieśników czy szerszej grupy odbiorców, powinien rozwijać także w sobie zrozumienie osoby, która będzie odbiorcą jego treści. Ważne jest więc by sposób komunikacji był zrozumiały, interesujący a także angażujący nadawcę i odbiorcę komunikatu.
Jedną z metod pracy, która daje możliwość uczniowi połączenia wielu umiejętności językowych i wizualnych jest metoda projektowania ogłoszenia, reklamy na rzecz kampanii społecznej (ang. public service announcement PSA). Kampania taka powinna promować pozytywne zachowania społeczne poprzez informacje i zachęcenie do działania. Forma takiej pracy powinna łączyć w sobie różne wizualne elementy zarówno te tradycyjne jak i cyfrowe, które mają jasny i zwięzły przekaz. Uczniowie powinni pamiętać, że publikacja takiej reklamy społecznej zazwyczaj odbywa się w telewizji, radiu czy w zasobach Internetu. Zadanie więc może być wykonane zarówno w formie wideo, podcastu, strony www, blogów a także materiałów drukowanych takich jak plakat a nawet bilbord.
Temat takiej kampanii społecznej, którą uczniowie będą musieli przygotować w formie zadania zespołowego, mogą sami zaproponować np. na podstawie swoich zainteresowań. Mogą być to również tematy poruszające problemy z życia społecznego, preferowanych zachowań czy potrzeby zaangażowania społecznego. Przy braku pomysłów pracę z tą metodą można rozpocząć od burzy mózgów w celu znalezienia aktualnych tematów czy kwestii, które wymagają według uczniów zorganizowania kampanii społecznej. Uczniowie są przecież również dobrze zorientowani, w tym co aktualnie dzieje się wokół nich. Często sami widzą, słyszą o problemie, który wydaje się szczególnie istotny w danym momencie czy danej społeczności lokalnej. Tematem takiej reklamy, może być również zagadnienie bezpośrednio związane z głównym tematem lekcji lub zagadnieniem z podręcznika.
Zapraszając uczniów do przygody z projektowaniem kampanii społecznej, możemy podjąć decyzję czy ma być to reklama w formie plakatu do druku, w formie pliku wideo, audio czy połączeniem różnych elementów. Taka różnorodność umożliwi zabawę z różnymi narzędziami cyfrowymi, elementami projektu i uczenia się nich. Każdy zespół projektowy, grupa uczniów może opracowywać kampanie w innej formie. Ważne jest by po zakończeniu pracy, jej efekty, czyli powstały produkt reklamowy, zaprezentować większej grupie. Najpierw na forum klasy, następnie na tablicy naściennej w sali czy na korytarzu szkolnym. Można także prace opublikować w szkolnych mediach społecznościowych. Praca nad reklamą społeczną jest nie tylko okazją zwrócenia uwagi uczniów na różne problemy, dylematy społeczne, ale jest także okazją na zdobycie umiejętności projektowych i otwarcia ich na angażowanie się na rzecz kampanii społecznych, których jest w Polsce coraz więcej, także tych prowadzanych przez Caritas Polska. Rozpoczynając stosowanie takiej metody w ramach lekcji, warto zapoznać uczniów z kampanii, które aktualnie odbywają się w Polsce, lub zaprezentować te które trwały w przeszłości. Przykłady akcji oraz materiałów, które powstały na potrzeby tych przedsięwzięć można odnaleźć na platformach Google, YouTube lub bezpośrednio na stronach organizacji pozarządowych.
Przykładem propagowania treści kampanii społecznych z którym spotkać się można jest także znaczek pocztowy. Poczta Polska w 2020 roku wydała 5 milionów znaczków dla kampanii społecznej PKP PLK - Bezpieczny przejazd.
Idee taką można wykorzystać do zaprojektowania w ramach lekcji znaczka lub serii znaczków pocztowych, na potrzeby kampanii społecznych.
Kazimierz Raczyński, CEN Koszalin 04.01.2023r.
Bibliografia:
Tarczydło B., Kampania społeczna w teorii i praktyce, https://bibliotekanauki.pl/api/full-texts/2020/12/14/1575302d-7b34-4112-bca0-5a9e6388fad6.pdf
Winiarska J., Załazińska A., Multimodalność komunikacji w perspektywie kognitywizmu, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/57632/winiarska_zalazinska_multimodalnosc_komunikacji_w_perspektywie_kognitywizmu_2018.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Early J., Next Generation Genres: Teaching Writing for Civic and Academic Engagement, Norton Professional Books, https://wwnorton.com/books/9781324019688
