XI 2023 Dyskryminacja oraz nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi potrzebami w szkole

Dyskryminacja oraz nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi potrzebami w szkole

Dyskryminacja oraz nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi jest poważnym problemem społecznym. Dzieci te często borykają się z różnego rodzaju trudnościami, które wpływają na ich rozwój i funkcjonowanie w szkole oraz społeczeństwie jako całości.
Dyskryminacja może mieć wiele różnych form. Przykłady to odrzucenie, marginalizacja, wykluczenie społeczne, brak dostępu do odpowiednich zasobów i usług, a także negatywne stereotypy i uprzedzenia. Nierówne traktowanie oznacza natomiast, że dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nie mają takich samych możliwości i szans jak ich rówieśnicy bez tych potrzeb.

Jednym z powodów dyskryminacji i nierównego traktowania jest brak świadomości i zrozumienia społeczeństwa na temat różnorodności i indywidualnych potrzeb edukacyjnych dzieci. Często brakuje wsparcia dla tych dzieci w szkołach, brak odpowiednich programów nauczania i metodyk pracy, a także brak dostosowań środowiskowych i technologicznych.
Taka sytuacja często prowadzi do frustracji, niskiej samooceny i poczucia wykluczenia u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Mogą one również mieć trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami oraz doświadczać przemocy i zastraszania. To wszystko negatywnie wpływa na ich rozwój emocjonalny, społeczny i edukacyjny.
Aby zwalczyć dyskryminację i nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, kluczowe jest promowanie równego dostępu do edukacji
i stworzenie przyjaznego środowiska szkolnego, opartego na wartościach takich jak tolerancja, akceptacja i szacunek dla innych.

Konieczne jest również wprowadzenie odpowiednich programów nauczania, które uwzględniają różnorodność uczniów. Nauczyciele także powinni otrzymać wsparcie w zakresie odpowiedniego przeszkolenia w zakresie pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz mieć dostęp do odpowiednich narzędzi i materiałów dydaktycznych.
Ważnym elementem jest również promowanie wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat różnorodności i specjalnych potrzeb edukacyjnych. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie uprzedzeń i negatywnych stereotypów oraz zwiększenie akceptacji i wsparcia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Dyskryminacja i nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi są trudnymi problemami do rozwiązania, ale nieodzownymi dla budowania bardziej inkludującego społeczeństwa. Wszyscy mają prawo do równych szans i godnego traktowania, niezależnie od swoich indywidualnych potrzeb i różnic.

 

Jakie są skutki dyskryminacji oraz nierównego traktowania

 Dyskryminacja i nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mają poważne skutki zarówno dla tych dzieci, jak i dla społeczeństwa jako całości. Mogą wynikać z tego różnorodne  konsekwencje takiego postępowania:
1. Wykluczenie społeczne: Dzieci, które są dyskryminowane lub nierówno traktowane w systemie edukacyjnym, często czują się izolowane i wykluczone społecznie. Mogą doświadczyć braku akceptacji, odrzutu i izolacji ze strony swoich rówieśników. To prowadzi do pogorszenia ich dobrego samopoczucia emocjonalnego i może mieć negatywy wpływ na ich rozwój społeczny.
2. Niskie poczucie własnej wartości: Nieprawidłowe traktowanie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi może prowadzić do obniżonego poczucia własnej wartości u tych dzieci. Oczekiwania rewidowane przez nauczycieli, inni uczniowie lub społeczność mogą sprawić, że dzieci te czują się mniej wartościowe i mniej kompetentne niż ich rówieśnicy. To z kolei wpływa niekorzystnie na ich zaufanie do siebie i na ich motywację do uczenia się.
3. Problemy edukacyjne: Brak dostępu do odpowiednich środków i wsparcia edukacyjnego może utrudniać rozwój dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Mogą one mieć trudności w nauce i nie otrzymywać niezbędnego wsparcia, co prowadzi do osiągnięcia niższych wyników edukacyjnych w porównaniu do innych uczniów. W konsekwencji, takie dzieci mogą mieć ograniczone możliwości rozwoju w przyszłości.
4. Nierówność szans: Dyskryminacja i nierówne traktowanie zazwyczaj prowadzą do nierówności w dostępie do edukacji i możliwości rozwoju. Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi często nie mają takich samych szans na zdobycie wykształcenia, jak ich rówieśnicy. To poważnie ogranicza ich potencjał i może prowadzić do cyklicznego ubóstwa, bezrobocia i zależności od pomocy społecznej w dorosłym życiu.
5. Zaniedbanie zdrowia psychicznego: Dyskryminacja i nierówne traktowanie mają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Często doświadczają one stresu, lęku i depresji z powodu trudności, które napotykają w sposobie, w jaki są traktowane przez innych. To może prowadzić do długoterminowych problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia lękowe i depresja.
Ważne jest, aby społeczeństwo i systemy edukacyjne były świadome tych skutków i aby podejmować działania mające na celu eliminację dyskryminacji oraz zapewnienie równego traktowania dla wszystkich dzieci, niezależnie od ich potrzeb edukacyjnych. Włączając dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w pełni do systemu edukacji i dostarczając im odpowiednie wsparcie, można pomóc im osiągnąć sukces i pełnię potencjału.

Skąd się wzięła dyskryminacja oraz nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi
 i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
.

Dyskryminacja i nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mogą wynikać z różnych czynników społecznych, kulturowych i historycznych. Wielu ekspertów uważa, że główną przyczyną takiego nierównego traktowania jest brak świadomości i zrozumienia w społeczeństwie, a także stereotypy i uprzedzenia wobec osób z niepełnosprawnościami.
W przeszłości, osoby z niepełnosprawnościami często były traktowane jako obiekty wykluczenia społecznego, często ukrywane przed społeczeństwem i pozbawiane możliwości rozwoju i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.

Edukacja dzieci z niepełnosprawnościami również była marginalizowana, a te, które miały szczęście uczęszczać do szkoły, były często segregowane od innych dzieci.
Pomimo postępów w dziedzinie praw człowieka i ochrony osób z niepełnosprawnościami, wciąż istnieje wiele barier, które utrudniają równy dostęp do edukacji dla dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Niektóre z tych barier obejmują brak odpowiednio przystosowanych budynków i infrastruktury, brak specjalistycznego personelu

i brak odpowiednich materiałów dydaktycznych. Ponadto, często brakuje wsparcia i zrozumienia ze strony społeczeństwa, co prowadzi do stygmatyzacji i wykluczenia społecznego tych dzieci. Takie działania dyskryminujące  mają negatywny wpływ na ich rozwój osobisty, emocjonalny i akademicki. To ogranicza ich możliwości i szanse na pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym w przyszłości. Dlatego ważne jest, aby społeczeństwo i systemy edukacyjne pracowały nad eliminacją tych barier i zapewnieniem równego dostępu do edukacji dla wszystkich dzieci.
Przeszkody te mogą być pokonane poprzez podjęcie działań na różnych poziomach. Na poziomie społecznym, konieczne jest edukowanie społeczeństwa na temat niepełnosprawności, promowanie zrozumienia i akceptacji osób z niepełnosprawnościami oraz walka z uprzedzeniami i stereotypami. Również ważne jest rozwijanie infrastruktury dostosowanej do potrzeb dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, tak aby miały one równe szanse w dostępie do edukacji. Poziom państwowy powinien również wprowadzać odpowiednie polityki i przepisy, które zapewnią ochronę praw i równy dostęp do edukacji dla wszystkich dzieci.
Wreszcie, nauczyciele i personel szkół odgrywają kluczową rolę w eliminowaniu dyskryminacji i nierówności wobec dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ich rola polega na dostosowywaniu nauczania i metodyk dydaktycznych do indywidualnych potrzeb uczniów, tworzeniu włączającego środowiska edukacyjnego oraz wspieraniu emocjonalnego i akademickiego rozwoju tych dzieci.
Wnioskiem jest to, że dyskryminacja i nierówne traktowanie dzieci ze specyficznymi i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wynikają z braku świadomości, uprzedzeń i niedostatecznych zasobów. Eliminacja tych problemów wymaga zaangażowania całego społeczeństwa, systemów edukacyjnych i rządu. Ważne jest, aby każde dziecko miało równy dostęp do edukacji i możliwość pełnego rozwoju swoich umiejętności i potencjału.

Sabina Małek - Galicka

Doradca metodyczny kształcenia specjalnego

sabinamalekgalicka@cen.edu.pl